Taksim saldırısı, kadın cinayetleri, görev başında katledilen doktor, avukat ve müzisyen, Amasra maden faciası, iptal olan KPSS sınavı, doların inanılmaz yükselişi, enflasyonun üç haneli rakamlara çıkışı ve siyasette çok fazla görmediğimiz altı farklı siyasi görüşün bir amaç uğruna bir araya gelmesi… 2022 yılından 12 ayı geride bıraktığımız şu günlerde, insanlar üzerinde iz bırakan birçok siyasi, ekonomik ve toplumsal olaylar yaşandı. Buna benzer olaylar bütün dünyada yaşandı. En acısı ve inanılmazı Rusya – Ukrayna savaşıdır. 309 gündür bir insanlık dramı yaşanıyor ve insanoğlu seyirci kalmaktan başka bir şey yapmıyor veya yapamıyor.
2022 yılı içerisinde Türkiye’de kadına yönelik şiddetten ölen kadın sayısı 370 ve 2021 yılına göre %10 azalma olmuştur fakat bu yüzyılda hâlâ kadın ölümlerinin olması kabul edilebilir bir şey değildir. Kadına yönelik şiddet, cinsiyete dayalı iş bölümü, sosyo-ekonomik durum, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim gibi faktörlerden beslenen sosyal bir sorundur.
13 Kasım 2022 tarihinde İstiklal Caddesi’nde düzenlenen bombalı saldırıda altı kişi hayatını kaybetti ve 81 kişi yaralandı. Saldırıdan bir gün sonra bombalı saldırıyı düzenlediği iddia edilen zanlı Ahlam Albashır yakalandı ve onunla birlikte soruşturma sonucunda 25 kişi daha tutuklandı. Ülke tek yürek oldu, bombanın patladığı İstiklal Caddesi 1200 Türk bayrağı ile donatıldı, insanlarımız terörden korkmadığını gösterdi.
Tarih 14 Ekim Cuma gününü gösterdiğinde Türkiye Taşkömürü Kurumuna bağlı Amasra maden ocağında meydana gelen patlamada 42 canımızı kaybettik. Yapılan soruşturma sonucunda müessese müdürü Cihat Özdemir ile birlikte sekiz kişi tutuklandı. Madencilerimizin şu sözü zihnimize kazındı. ‘Aşağıda ölüm var, yukarıda açlık…’
Müzisyen Onur Şener, Avukat Servet Bakırtaş, Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ekrem Karakaya, isimlerini okuduğumuz bu üç kişi görevlerini yaptıkları için öldürüldüler. Bu ölümlerin altında yatan ana neden toplumsal şiddettir. Ekonomik kriz, hukuki yetersizlik, siyaset alanının ve dilinin nezaket, sevgi ve saygıdan uzaklaşması toplumsal şiddetin tetikleyicileri olarak görülmektedir.
31 Temmuz’da gerçekleştirilen Kamu Personeli Seçme Sınavı sorularının çalındığı iddiasıyla iptal edildi. ÖSYM Başkanı Halis AYGÜN görevden alındı. Sınava hazırlanan gençlerimizin emekleri, umutları ve en önemlisi devlete olan güvenleri sarsıldı. ÖSYM’nin sloganın ‘Emeğiniz Emanetimizdir.’ olduğunu hatırlatalım ve yorumsuz bırakalım.
20 Ağustos’ta Gaziantep ve Mardin’de meydana gelen iki kazada toplam 36 canımız gitti. Ölenlerin ve yaralıların sayısı fazla olduğu için görsel ve yazılı basın ilgi gösterdi ve şimdi belki de hiçbiriniz hatırlamıyor. Trafik kazalarının engellenememesinin önündeki en büyük neden, siyasi otoriterler tarafından, bu sorunun ne kadar ciddi ve büyük olduğunun farkında olmamalarındandır. Rakamlar bize aşırı hızın sebebiyet verdiği kazalarda, ölüm ve yaralanmanın %90 olduğunu göstermektedir. 1 Temmuz 2022 itibariyle hız limitlerimiz 20 km artırıldı ve 140 km çıkartıldı. Duble yol yaptık, buralarda yavaş gidilmez diyerek hız limitini 140 km çıkartırken, aşırı hızın nelere sebep olduğu göz ardı etti bu siyasi otoriterler. Lütfen unutmayalım, trafik kazası bir kader değil, insanoğlunun sebebiyet verdiği bir olaydır.
Altı yaşındaki çocuğa cinsel istismar davasını yediden yetmişe kimse kabullenemedi. Toplumsal tepki sayesinde geçte olsa ilahi adalet tecelli etti ve İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel, ( H.K.G.’nin, babası) ve altı yaşındaki çocuğa cinsel istismarda bulunduğu” iddia edilen Kadir İstekli tutuklandı.
Türkiye, 28 yıl aradan sonra tekrar üç haneli enflasyon rakamları ile tanıştı. Zimbabwe, Lebanon, Venezuela, Syria, Sudan ve Türkiye dünyadaki en yüksek oranla enflasyonun hissedildiği ilk altı ülke arasına girmeyi başardı.
12 Şubat 2022 tarihinde birbirinden farklı siyasi görüşleri olan altı siyasi parti liderleri bir araya geldi ve ‘’Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi’’ tekrar hayata geçirmek için millet ittifakını oluşturdu. Bu altı siyasi partiyi bir arada hareket etmek zorunda bırakan olgu, aralarında çok iyi uyum olması değil, hepsinin, Ak Partiyi Türkiye’nin geleceği için büyük tehlike olarak görmeleridir.
2022 yılında dünya; Rusya-Ukrayna arasında savaş çıktı. İngiltere’nin en uzun süre tahta kalan hükümdarı Kraliçe II. Elizabeth 96 yaşında öldü. İran’da başörtüsü kurallarına uymadığı için ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölmesi ülkede yönetimine karşı protestolar başlattı. Azerbaycan-Ermenistan sınırında iki ülke arasında Karabağ için yoğun çatışmalar yaşandı ve 30 yıl Ermenistan işgalinde olan topraklar Azerbaycan tarafından teslim alındı.
Cumhuriyetimizin 100.yılını kutlayacağımız 2023’de görüşmek üzere…
Murat Canbulat
ESC Hukuk Genel Müdürü
